W związku z masowymi upadkami rodzin pszczelich, jakie pojawiły się w krajowych pasiekach od roku 2007, Oddział Pszczelnictwa ISK oraz Państwowy Instytut Weterynaryjny- Państwowy Instytut Badawczy w Puławach podjął prace mające na celu pomoc środowisku pszczelarskiemu w wyjaśnieniu przyczyn tego zjawiska i podjęcie działań zapobiegawczych.
W związku z masowymi upadkami rodzin pszczelich, jakie pojawiły się w krajowych pasiekach od roku 2007, Oddział Pszczelnictwa ISK oraz Państwowy Instytut Weterynaryjny- Państwowy Instytut Badawczy w Puławach podjął prace mające na celu pomoc środowisku pszczelarskiemu w wyjaśnieniu przyczyntego zjawiska i podjęcie działań zapobiegawczych.
W 2009 roku został opracowany projekt badawczy pt. „Określenie roli czynników środowiskowych, genetycznych i chorobotwórczych w występowaniu masowej śmiertelności rodzin pszczelich”, na realizację którego uzyskano środki finansowe z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt
badawczy będzie realizowany w latach 2009-2012. W ciągu tego okresu (3 lata) wszyscy pszczelarze, którzy w swoich pasiekach odnotują zwiększone straty rodzin pszczelich (powyżej 10%), będą mogli uzyskać pomoc w diagnozowaniu przyczyn zwiększonej śmiertelności rodzin pszczelich. W związku z
tym pszczelarze mogą wysyłać wielokierunkowych badań laboratoryjnych i identyfikacji czynników mogących mieć wpływ na ginięcie
rodzin.
Badania laboratoryjne obejmować będą :
- ocenę pozostałości środków ochrony roślin w zapasach pokarmu zgromadzonej w plastrach pochodzących z rodzin które zginęły
- ocenę stanu zdrowotnego rodzin pszczelich – badanie w kierunku stwierdzenia patogenów chorobotwórczych dla pszczół (V.destructor, N. apis, N. ceranae, wirusy)
- ocenę pozostałości akarycydów stosowanych do zwalczania pasożyta Varroa destructor w plastrach pochodzących z tych rodzin
- ocenę zanieczyszczenia wosku pochodzącego z plastrów węglowodorami obcego pochodzenia (ocena jakości stosowanej węzy)
Wszystkie badania wykonane będą bezpłatnie.
Wyniki badań poza wykorzystaniem ich do celów naukowych będą przekazane właścicielom pasiek.
Zasady pobierania materiału do badań laboratoryjnych.
- Jeśli w pasiece zginęło mniej niż 10 rodzin pszczelich próbki należy pobrać ze wszystkich rodzin.
- Jeśli w pasiece zginęło więcej niż 10 rodzin próbki należy pobrać z 10 losowo wybranych uli.
- Z każdej rodziny należy pobrać w miarę możliwości wszystkie wymienione poniżej 5 rodzajów próbek.
- Próbki z każdej rodziny muszą być pobrane i zapakowane w oddzielne opakowania.
Rodzaj materiału do badań (rodzaj próbek, które należy pobrać)
a/ martwe pszczoły (osyp)
•Jeśli osyp jest bardzo duSy to z kaSdej rodziny należy pobrać osyp o objętości około 2 szklanek.
•Przy mniejszych osypach ( niż 2 szklanki) naleźy pobrać do badania cały osyp.
W celu ujednolicenia pobieranych próbek osypu ( z rodzin gdzie jest go dużo nie zostanie w całości wysłany do badania), należy najpierw cały osyp dokładnie wymieść z dennicy do jakiegoś większego naczynia (wiadra), dokładnie wymieszać i następnie pobrać dopiero potrzebną ilość (2 szklanki) . Osyp najlepiej pobrać do papierowego lub tekturowego opakowania.
b/. zapasy pokarmu
Jeżeli jest to możliwe, do czystych naczyń (szklanych bądź z tworzywa sztucznego) należy pobrać z plastrów z czerwiem (lub jeśli nie ma czerwiu to z centralnych plastrów gniazda) po 3 łyżki stołowe zapasów pokarmu (około 100-150 ml zapasu z 1 rodziny)
c/. próbki czerwiu
Z rodzin, w których jest czerw należy wyciąć wycinek plastra z czerwiem o powierzchni około 5cm × 5cm.
d/. próbki pierzgi
Z każdej rodziny rodzin należy pobrać wycinek plastra z pierzgą powierzchni około 5cm × 5cm.
e/. puste plastry
Z każdej rodziny rodzin należy pobrać wycinek pustego plastra o powierzchni około 10cm × 10cm.
Do przesyłki należy dołączyć poniższy formularz z uzupełnionymi danymi :
1. Dane kontaktowe pszczelarza – adres zamieszkania i numer telefonu, adres e-mail
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
1. Miejsce stacjonowania pasieki……………………………………………….………
2. Rodzaj pasieki (wędrowna, stacjonarna)………………………………..…………
3. Rasa pszczół……………………………………………………………..…………
4. Wykorzystywane pożytki……………………………………………….……………………………………………………………………………………….………
5. Uprawy rolnicze wokół pasieki …………………………………………………
…………………………………………………………………………….………
6. Termin ostatniego zbioru miodu…………………………………………………
7. Leki stosowane przeciw warrozie w czasie sezonu: nazwa leku, liczba zabiegów i
termin ich wykonania ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. Czym rodziny były dokarmiane na zimę i termin dokarmiania…………………………………………………………………………………
..……………………………………………………………………………….
9. Liczba rodzin zazimowanych………………………………………………………………………………………………………………………………………
11. Ocena stanu rodzin pszczelich przygotowanych do zimowania:
– liczba rodzin silnych ………………, średnich……………., słabych …………
– zapasy pierzgi (wystarczające , średnie, słabe)…………………………………
12. Liczba rodzin osypanych i termin ich osypania………………………………
13. Liczba słabych rodzin w pasiece na wiosnę…………………………………
14. Czy w pasiece wystąpiły objawy znikania pszczół z rodzin (CCD) – jeśli tak to podać
w ilu rodzinach………………………………………………………….
15. Czy w sezonie obserwowano w pasiece jakieś niepokojące objawy………
……………………………………………………………………………………
16. Uwagi własne…………………………………………………………………
Wszystkie rodzaje prób wraz z wypełnionym formularzem proszę wysłać na adres:
Pracownia Chorób Owadów Użytkowych
Zakład Parazytologii i Chorób Inwazyjnych
PIWet-PIB
Al. Partyzantów 57
24-100 Puławy
Dodatkowe informacje można uzyskać pod numerem telefonu;
(081) 889 30 12 lub tel. kom. 607 099 701
A także drogą e-mailową:
andrzej.bober@piwet.pulawy.pl
krystyna.pohorecka@man.pulawy.pl
Uprzejmie proszę wszystkich Państwa – przedstawicieli organizacji pszczelarskich o
przekazanie wszystkim pszczelarzom powyższych informacji wraz z wzorem formularza
do wypełnienia i ewentualnie pomoc przy przekazywaniu prób do Instytutu.
Z poważaniem
Dr Krystyna Pohorecka